Ở Việt Nam vẫn còn rất nhiều những ngồi làng, chùa đình cổ. Để giữ được những nét văn hóa đẹp này không phải là điều dễ dàng. Tuy nhiên, để biết ơn các thế hệ ông cha đi trước thì đến nay Việt Nam vẫn luôn luôn nghiêm túc trong việc gìn giữ vào lưu truyền các nét tinh hoa của dân tộc đến các thế hệ sau. Nhưng qua nhiều năm tháng, một số công trình đã dần bị xuống cấp. Mới đây, Tỉnh Ninh Thuận được được Bộ VHTTDL cho trùng tu lại di tích Đình làng Thuận Hòa để đảm bảo những nét đẹp không bị mất đi.
Đình làng Thuận Hòa đang bị xuống cấp nặng
Tại khu vực nhà Tây của đình Thuận Hòa, những cánh cửa ra vào đã bị hư hỏng nặng, không thể đóng mở. Mái nhà nhiều nơi bị dột nát, xô lệch, tường lở loét nham nhở. Khu vực nhà Nghĩa tự cũng trong tình trạng “bi đát”. Nhiều khu vực của di tích còn được tận dụng để ủ chất hữu cơ chăm bón cho cây trồng. Toàn cảnh khuôn viên đình Thuận Hòa hoang lạnh, rác rưởi khắp nơi, tường rào mục nát…
Ông Nguyễn Thái Bình, Trưởng ban quản lý đình Thuận Hòa cho biết: “Hiện tại khu di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia đình Thuận Hòa có khu vực nhà Tây, nhà Nghĩa tự, nhà hậu cần bị xuống cấp hoàn toàn. Khu vực Đông môn (cửa Đông) bị xuống cấp, hư hỏng khoảng 60%. Các khu vực như nhà Chánh điện, nhà Đông, nhà Tiền hiền tuy đã được trùng tu, tôn tạo vào năm 2005. Nhưng đến thời điểm này mái ngói đều bị xô lệch. Các đòn kèo nhà Chánh điện đã bị mục và hư hỏng nặng. Có khả năng đổ sập, gây nguy hiểm trong việc cúng tế”.
Tu bổ, tôn tạo lại di tích Đình làng Thuận Hòa
Bộ VHTTDL đã có văn bản số 2983/BVHTTDL-DSVH gửi UBND tỉnh Ninh Thuận về việc thẩm định Báo cáo kinh tế – kỹ thuật tu bổ, tôn tạo di tích Đình làng Thuận Hòa, xã Phước Thuận, huyện Tuy Phước, tỉnh Ninh Thuận.
Theo đó, Bộ VHTTDL thỏa thuận Báo cáo kinh tế – kỹ thuật tu bổ, tôn tạo di tích Đình làng Thuận Hòa. Nội dung: Tu bổ, chống xuống cấp nhà Tiền đàn, Hậu tẩm, mái hiên của Chánh điện (tu sửa mái, máng nước; hoành phi, gia cố và cải tạo tường bao. Chống mối và đánh véc-ni cấu kiện gỗ. Giữ nguyên con giống trang trí mái để trám vá và sơn lại. Cải tạo điện chiếu sáng trong nhà) 02 nếp nhà Tiền hiền tu sửa mái. Gia cố và cải tạo tường bao, chống mối và đánh véc-ni cấu kiện gỗ.
Thay mới một số cửa, lát lại nền nhà bằng gạch Bát Tràng. Cải tạo điện chiếu sáng trong nhà cải tạo. Chống xuống cấp các hạng mục khác (nhà Thanh minh, nhà trù, nhà Đông, cửa Đông môn, cổng nghi môn; bình phong, miếu thờ, tường rào, nhà vệ sinh, sân đường và hạ tầng kỹ thuật).
Lưu ý khi trùng tu Đình cổ
Tuy nhiên, Bộ VHTTDL lưu ý: Cần tận dụng tối đa các cấu kiện gỗ cũ. Chỉ thay thế khi cấu kiện hư hỏng hoàn toàn, gia cố chắp – vá – nối đối với cấu kiện hư hỏng một phần. Bổ sung biện pháp chắp – vá – nối cấu kiện gỗ.
Việc gia cố tường, róc lớp vữa cũ cần gia cường. Giữ lại các mảng trang trí nề ngõa hiện trạng và trám vá các vị trí sứt vỡ. Đồng thời, cần gông bó cẩn thận các chi tiết con giống trang trí mái để tránh sứt vỡ trong quá trình hạ giải ngói, hoành, rui. Tận dụng tối đa các viên ngói lợp âm-dương còn khả năng sử dụng để lợp lại vào công trình.
Bộ VHTTDL có ý kiến, đề nghị UBND tỉnh Ninh Thuận chỉ đạo các cơ quan liên quan công khai nội dung tu bổ, tôn tạo di tích. Tạo sự đồng thuận và triển khai các bước tiếp theo theo quy định hiện hành.
